Enerji Tasarrufu | BirKültür

Türkiye enerjisinin yaklaşık olarak %85’ini ithal ediyor. Türkiye’de pek çok sektörde kullanılan petrol (neredeyse %90’ın üzerinde) dışarıdan temin edilmekte. İthal edilen enerji miktarı arttıkça döviz üzerinden borçlanma ve cari açık artmakta; dolayısıyla ülke ekonomisi zor bir döneme girmekte. Bu nedenle enerjiyi en akılcı, en verimli şekilde kullanmak gerekiyor. Enerji tasarrufu haftası boyunca ülke genelinde enerji tasarrufu ve verimlilik konularına özel bir vurgu yapılmakta. Enerji tasarrufu, enerjinin gerektiği kadar israf edilmeden kullanılması, hatta biraz da konfordan ödün vererek tüketilmesini sağlar. Enerji tasarrufu, doğayı, çevreyi korumaya katkıda bulunmamızı ve hem kendi ekonomimize hem de ülke ekonomisine katkıda bulunmayı sağlayan bir yöntemdir.

Enerji verimliliği ise, en az enerji kullanımı ile en etkin şekilde işin gerçekleştirilebilmesidir. Dolayısıyla verimlik akılcı enerji kullanım yöntemlerine odaklanırken, tasarruf enerji kullanımını en aza indirme odaklıdır. Enerji verimliliği, enerji israfını ortadan kaldırmanın ve enerji maliyetlerini düşürmenin en kolay yollarından biridir. Ayrıca iklim değişikliğiyle mücadele etmenin, soluduğumuz havayı temizlemenin, ailelerin bütçelerini karşılamalarına ve işletmelerin kârlılıklarını iyileştirmelerine yardımcı olmanın en uygun maliyetli yollarından biridir.

Türkiye’de enerji tasarrufu sağlayabilmek için 2007 yılında 5627 Sayılı Enerji Verimliliği Kanunu yürürlüğe girmiş ve enerjiyi üretim, iletim, dağıtım ve tüketim aşamalarının her birinde en az kayıp ve en verimli yöntemlerle kullanmak zorunlu hale getirilmiştir. Bugün, “Milli Enerji Politikası” kapsamında enerji ithalatı azaltıcı, yenilenebilir enerji kaynaklarının sonuna kadar kullanılması ve enerjinin etkin ve verimli kullanılması konularına odaklı bir politika uygulanmaktadır. Bu kapsamda, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Enerji İşleri Genel Müdürlüğü önderliğinde Millî Eğitim Bakanlığı’nın desteği ile “Yenilenebilir Enerji ve Maden Liseleri’nin sayısı artırılmış, müfredatlar içerisine “Enerji ve Verimlik” konuları dahil edilmiş ve bu konular hakkında bilgilendirici ve farkındalık kazandırıcı yarışma gibi pek çok etkinlikler düzenlenmiştir.

Şunu da ayrıca belirtmek gerekir ki; enerji tasarrufu, yalnız kullanmadığımız cihazları kapatmak değil; aynı zamanda kullanılan ürünlerinde çevreye saygılı, daha az enerji tüketen cihazların seçimiyle de ilişkili. Enerjinin kullanıldığı her alanda verimliliği artırmak olanaklıdır. Enerji tasarruflu ampuller gibi bazı ürünler, aynı miktarda ışık üretmek için daha az enerji kullanır. Ayrıca pek çok sektörde verilen hizmetin veya satılan ürünün enerji verimliliği ve çevre dostu olduğunu gösteren “Yeşil Yıldız, Yeşil Bina, Yeşil Etiket” gibi etiketler bulunmakta. Tüketicilerin bu vurgulara dikkat etmesi; satın aldıkları mal ve hizmetlerde ne kadar enerji tüketilerek ne kadar kazanç elde ettiklerini sorgulamaları da gerekmekte.

Enerjinin Geleceği?

Enerji tasarrufu yapılmazsa dünya doğal kaynaklarını hızla tüketecektir. Bu kimilerine göre bir sorun değildir çünkü gerçekleşmesi onlarca yıl alacaktır. Doğal kaynak ortadan kalktığında bir alternatif olacağını öngörürler; tükenme aynı zamanda, daha sonra hayatın geri kalanını etkileyen muazzam bir yıkıcı atık ürün yaratma anlamına gelir.

Enerjinin geleceğini belirlemek için tasarruf tekniklerine göz atmak gerekiyor. Eğitim, kullanılabilecek tüm enerji tasarrufu tekniklerinin en güçlüsüdür. Eğitim sadece insanlara enerji tasarrufunun önemini öğretmekle ilgili değil, aynı zamanda inşaat, imalat ve diğer süreçlerde kullanılabilecek alternatif seçenekleri göstermekle ilgilidir. Sıfır enerji dengesi oluşturmak, yeşil yapılarda enerji tasarrufu tekniklerinden daha fazlasıdır ve öne çıkan örneklerden biridir. Bu, enerjiyi toplayıp depolayabilmelerinin yanı sıra, gerilimleri azaltmak için şebekeye alıp değiştirebilmeleri için üretim ve ticari operasyonları yeniden değerlendirme ve iyileştirme süreci olarak kabul edilir. Hayatın birçok farklı alanında alternatif güç ve yakıt kaynakları kullanılmaya başlanmıştır. Alternatif gücün kullanımı, en önemli enerji koruma tekniklerinden biridir olarak kabul edilmektedir. Sınır ve ticaret antlaşmaları da enerjinin geleceğini güvence altına alabilmek için kullanılan uygulamalar arasında yer almaktadır. Üretim endüstrileri için tüketim ve kirliliği düzenleme ve koruma sürecinin bir parçası olarak sınır ve ticaret anlaşmaları kullanılmaktadır. Şirketlere, uzatmak için satın alabilecekleri belirli bir emisyon oranına “izin verilir”.

Uzatma teklifi daha sonra projeleri telafi etmek için kullanılır. Enerji verimliliğini artıracak araştırma ve geliştirme projelerine sürekli finansman ve destek sağlamak, tüketimi azaltmak için yapılabilecek değişiklikleri keşfetmeye çalışmak desteklenmelidir. Güneşin en etkili enerji kaynaklarından biri olduğu gerçeğinden hareketle özellikle tropikal bölgelerde büyük miktarlarda mevcut olan güneş enerjisi, sürdürülebilir bir enerji kaynağı olarak kabul edilebilir ve güneş enerjisine geçiş hem çevreyi koruyacak hem de sınırlı enerji kaynaklarını büyük ölçüde sürdürülebilir hale getirecektir.

Enerji tasarrufu ve Türkiye…

Enerji tasarrufu ve enerji verimliliği; enerji arz güvenliğinin sağlanması, dışa bağımlılık risklerinin azaltılması, çevrenin korunması ve iklim değişikliğine karşı mücadelenin etkinliğinin artırılmasının sağlanması gibi Türkiye’nin 2023 yılı ulusal strateji hedeflerinin ve enerji politikalarının en önemli bileşenlerinden birisidir. Enerji verimliliği çalışmaları ile Türkiye’nin Enerji Yoğunluğunun (milli gelir başına tüketilen enerji) 2023 yılına kadar, 2011 yılına göre en az %20 azaltılması hedeflenmekte. Bununla birlikte 2017 TUİK verilerine göre; Türkiye’de nihai enerji tüketimi 51 milyon 276 bin 804 TEP (Ton Eşdeğer Petrol) olarak gerçekleşmiş ve imalat sektörü %66’lık pay ile enerji tüketiminde en büyük paya sahip sektör olmuştur. Bu rakamlar bize göstermektedir ki imalat ve sanayi sektöründe faaliyet gösteren şirketlerin yapacağı enerji verimliliği çalışmaları kritik öneme sahiptir. Enerji verimliliği milli hedeflere ulaşmanın yanı sıra, şirketlerin maliyetlerini düşürerek daha rekabetçi olabilmeleri açısından da oldukça kritik.

Uluslararası Müze Gününde Sürdürülebilirlik…

ICOM, 18 Mayıs Uluslararası Müze Günü kapsamında 2023 yılında “Sürdürülebilirlik ve Esenliğe” odaklanmakta.

Müzeler, toplulukların esenliğine ve sürdürülebilir kalkınmasına önemli katkılarda bulunur. Güvenilir kurumlar ve ortak sosyal dokumuzdaki önemli bağlar olarak, pozitif değişimi teşvik etmek için basamaklı bir etki yaratmak üzere benzersiz bir şekilde yerleştirilmişlerdir. Müzelerin Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerine ulaşılmasına katkıda bulunabileceği pek çok yol vardır: İklim eylemini desteklemek, kapsayıcılığı teşvik etmek, sosyal izolasyonla mücadele etmek ve ruh sağlığını iyileştirmek. Yeni tema kapsamında enerji tasarrufu ve verimliliği boyutlarına müzeler de vurgu yapacak ve şüphesiz “iklim eylemini” desteklemek konusunda üzerlerine düşen görevi örneklerle gözler önüne serecekler.

ICOM’un 2019 yılında Kyoto’daki toplantısında vurguladığı “Sürdürülebilirlik ve Gündem 2030” maddesinde (Kyoto, 2019), tüm müzelerin sürdürülebilir geleceklerin şekillendirilmesi ve yaratılmasında oynayacağı bir rol olduğu ve bunu eğitim programları, sergiler, sosyal yardım ve araştırma etkinlikleriyle yapabilecekleri belirtilmektedir.

ICOM 2020’den beri her yıl Uluslararası Müze Günü’nde, Birleşmiş Milletler’in Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerinden bir dizi hedefi desteklemekte, 2023’te şu hedeflere odaklanmayı planlamaktadır:

Hedef 3 Küresel Sağlık ve Refah: Özellikle ruh sağlığı ve sosyal izolasyonla ilgili olarak, her yaştan herkes için sağlıklı yaşamlar sağlamak ve refahı teşvik etmek.
Hedef 13 İklim Eylemi: Küresel Kuzey’de düşük karbon uygulamalarını ve Küresel Güney’de hafifletme stratejilerini benimseyerek iklim değişikliği ve etkileriyle mücadele etmek için acil eylemde bulunun.
Hedef 15 Karada Yaşam: Karasal ekosistemleri koruyun, eski haline getirin ve sürdürülebilir kullanımını teşvik edin, yerli liderlerin seslerini yükseltin ve biyoçeşitliliğin kaybı konusunda farkındalığı artırın.

Kaynaklar: