İlk öncelikle bienal nedir? Kim nasıl yapar? Kim veya kimler içindir? Biraz bunlardan bahsederek yazıma başlamak istiyorum.
Bienal kısaca Fransızca’da “her bir diğer yıl” anlamına gelen ve iki yılda bir düzenlenen etkinliklere verilen addır. Çoğunlukla kültürel veya sanatsal faaliyetler için kullanılan bir terimdir. Genellikle birçok kurum ve vakıf tarafından kolektif bir şekilde üstlenilen bienaller hem şehrin/ülkenin kültürünü tanıtmaya hem de yerelden ulusala ulusaldan yerele sanatın ve sanat tüketicisinin bir araya gelmesine ve etkileşime girmesine olanak sağlamaktadır. İlk yapılmaya başladığında spor ve sinema alanındadır fakat sonrasında buradan hareketle kültür sanat ortamında da yapılmaya başlamıştır.
Bienaller genellikle ülkeler arası bir etkileşimi geliştirmek için yapılan etkinliklerdir. Bu açıdan bakıldığında belirli aralıklarla düzenlenen bienallerde o kente başka bir ülke sanatçısı tarafından eserler hediye edilmektedir. Bienal Eserleri olarak adlandırılan bu eserler hediye edildiği kente ait olmaktadır. Bu sayede ülkeler arası etkileşim daha da kuvvetli hale gelmekte ve kalıcılığı sağlanmaktadır.
Bienallerin iki yılda bir olmasının nedeni ülkenin hazırlanması ve ortak bir ülke bulabilmesi amacıyla yapılmıştır.
Bilinen en eski bienal 1895’ten beri düzenlenen Venedik Bienali‘dir.Bu sene 59.su gerçekleşen Venedik Bienali’nde tema olarak İngiliz sürrealist ressam Leonora Carrington’ın “The Milk of Dreams” kitabından esinlenerek kurulmuştur. Bu kitabında sanatçının 1950’lerde Meksika’da yaşarken çocuklarına anlattığı hikayelerden ve bu hikayeler için çizdiği androjen figürlerin, hayvanların yer aldığı mistik ve fantastik sahnelerden oluşan aynı isimli resim serisinden oluşuyor. Bienalin Küratörü Cecilia Alemani olup Türkiye pavyonunu temsilen Füsun Onur katılımı ile gerçekleşmektedir.
Venedik Bienali 2022
Ülkemizde ise ilk olarak 1987 yılında yapılan İstanbul Bienali yapılmış olup genel koordinatörü Beral Madra yönetiminde gerçekleşmiştir. Türkiye’de en bilineli bu sene 17.si düzenlenecek olan İstanbul Bienali 17 Eylül-20 Ekim 2022 tarihlerinde gerçekleşecek olup bu seneki konusu ise kentin sadece sanat ile buluşması değil aynı zamanda kentin kendisinin de üretimde bulunduğu bir süreci gerçekleştirmek istemektedirler.
İstanbul Bienali mekanları ise; Suna ve İnan Kıraç Vakfı Pera Müzesi, Performistanbul Canlı Sanat Araştırma Alanı, Merkez Rum Kız Lisesi, Saha Studio, Müze Gazhane, arthereistanbul, Barın Han, The Çinili Hamam, Küçük Mustafa Hamamı, Zeytin Burnu Tıbbi Bitkiler Bahçesi Mekanlarında gerçekleşmesi ön görülmektedir.
Gerçekleşmesi planlanan Çanakkale Bienali ise bu sene 8. si düzenlenerek 1 Ekim- 5 Kasım 2022 tarihleri arasında “Birlikte nasıl çalışırız?” konusuna yoğunlaşarak birlikte üretme karşılıklı üretim süreçlerine odaklanmayı hedeflemektedir. Bienalde konukseverlik, dostluk, iş birliği, emek, sorumluluk, adalet, bağışlama, hafıza, yas, neşe gibi farklı kavramların yanı sıra “birlikte yaşama” zorunluluğunun peşini bırakmayan paradoksların, imkansızlıkların, tekil şans ve ihtimallerin, birlikte rüya görmenin, yalnız başına kalabalıklar içinde yaşamanın, bir sofranın etrafında buluşmanın, doğanın bir parçası olarak hareket etmenin farklı biçim ve yöntemlerine bakmayı önermeyi planlamaktadır. Bienal Çanakkale kent merkezindeki farklı mekanlarda ve Troya Müzesinde hayata geçirilmeyi hedefler.
Türkiye’de gerçekleştirilen bienallere ait logolar
Bienallerin temelde çıkış noktasında şehirlerin sanata katılımını sağlamak ve tek mekânlı bir sergiden ziyade çoklu mekân anlayışını yaygınlaştırmak bulunmaktadır. Esas mesele ise biz sanat tüketicileri olarak bunu şekillendirecek olsak bir komisyonun seçtiği işler/eserler yerine o şehrin, kültürün, olmazsa olmazlarının da bu bienal kapsamında bağlam bütünlüğü olacak şekilde sergilenmesi gerektiğini düşünmekteyim. Şayet bir gelişim sağlayabilmek için hem tüketicinin hem de üreticinin karşılıklı eleştirilere açık olması gerekmektedir.
Kaynakça
https://www.designboom.com/art/venice-art-biennale-2022-how-to-visit-what-not-to-miss-04-06-2022/
https://bilgiseyrim.com/bienal-nedir/
https://www.labiennale.org/en/art/2022
https://www.canakkalebienali.com/8-canakkale-bienali-1-ekimde-kapilarini-acmaya-hazirlaniyor/
https://www.designboom.com/art/venice-art-biennale-2022-how-to-visit-what-not-to-miss-04-06-2022/
